Αϊσέλ Τουγλούκ, αντιπρόεδρος της DTK:"Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, οι Κούρδοι δεν θέλουν να ζουν ως λαός χωρίς αναγνώριση απέναντι σε πολιτικές οι οποίες απειλούν την ύπαρξή τους ως έθνος".
Κατά τις εθνικές εκλογές του Ιουνίου, το υποστηριζόμενο από τους κούρδους κόμμα BDP κατάφερε να στείλει 36 βουλευτές στο κοινοβούλιο. Αν και, αρχικά, η νίκη των υποστηριζόμενων από το BDP ανεξάρτητων βουλευτών ήταν λόγος για εορτασμό, η κατάσταση επιδεινώθηκε σύντομα όταν ακυρώθηκε μετεκλογικά η υποψηφιότητα ενός από τους εκλεγμένους βουλευτές, του Χατίπ Ντίκλ.Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, το κόμμα προέβη σε μποϋκοτάζ, με τους εκλεγμένους βουλευτές του να αρνούνται να μπουν στο κοινοβούλιο ή να λάβουν μέρος στην ορκομωσία των βουλευτών.
Αξιολογώντας τα γεγονότα εν τη εξελίξει τους, ο καθηγητής πολιτικών επιστημών του πανεπιστημίου Lehigh και ειδικός σε κουρδικά θέματα Χένρι Μπάρκι εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες. Ο αποκλεισμός του Ντίκλ από το κοινοβούλιο, εξήγησε "ενδέχεται να υπονομεύσει το κλίμα καλής θέλησης που είχαν πετύχει ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το AKP" μέσω του Κουρδικού Ανοίγματος.
Παρά τις διάφορες συγκυρίες που επηρέασαν το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης της χώρας, το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), επετεύχθη συμφωνία ανάμεσα σε αυτό και το AKP και σύντομα το CHP τερμάτισε το μποϋκοταζ.
Μια παρόμοια και γρήγορη λύση δεν φαίνεται πιθανή, ωστόσο, για τους υποστηριζόμενους από το BDP υποψηφίους. Οι διαπραγματεύσεις που έλαβαν χώρα ανάμεσα στην πολιτεία και τους αντιπροσώπους του κόμματος δεν απέδωσαν καρπούς.
Την άρνηση των υποψηφίων βουλευτών να μπουν στο κοινοβούλιο επέκριναν ορισμένοι παρατηρητές, μεταξύ δε αυτών και η Ντενίς Νάταλι, πρόεδρος της έδρας Minerva του Ινστιτούτου Εθνικών Στρατηγικών Μελετών, η οποία θεωρεί ότι το μποϋκοτάζ και οι αρνητικές του επιπτώσεις εκφράζουν μια χαμένη ευκαιρία.
"Το BDP είχε όντως άλλες επιλογές που θα του είχαν δώσει μεγαλύτερη επιρροή στην υλοποίηση αλλαγών καθώς και περαιτέρω νομιμοποίηση της θέσης του και των κουρδικών αιτημάτων στο πολιτικό πεδίο", ανάφερε στους SETimes η Νάταλι.
Η Νάταλι λέει ότι στις εναλλακτικές επιλογές περιλαμβάνονταν η υπόδειξη υποψηφίων χωρίς μητρώο φυλάκισης και η προσέλευση στην ορκομωσία "για να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις και να επιδείξει στην τουρκική πολιτεία μια σοβαρή στάση απέναντι στις αλλαγές".
Εξ αγγελία δημοκρατικής αυτονομίας
 |
| Ο θάνατος Τούρκων στρατιωτών ως αποτέλεσμα επιθέσεων του PKK οδήγησε σε άνοδο του τουρκικού εθνικισμού, βαθύνοντας το χάσμα ανάμεσα στους τούρκους και τους κούρδους. [Reuters] |
Στα μέσα Ιουλίου, η αντιπαράθεση επιτάθηκε ξαφνικά λόγω δύο παράλληλων γεγονότων.
Ο θάνατος Τούρκων στρατιωτών ως αποτέλεσμα επιθέσεων του PKK οδήγησε σε άνοδο του τουρκικού εθνικισμού, βαθύνοντας το χάσμα ανάμεσα στους τούρκους και τους κούρδους. [Reuters]
Η σύγκρουση έδωσε νέα ώθηση στον τουρκικό εθνικισμό και ενίσχυσε την οργή προς τους κούρδους και το BDP.Το δεύτερο γεγονός μπορεί να αποτελέσει ορόσημο στην εξέλιξη του κουρδικού εθνικιστικού κινήματος. Την ίδια ημέρα με εκείνη της επίθεσης στο Ντιγιαρμπακίρ, η Συνέλευση Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTK) εξήγγειλε σχέδιο για την αποκαλούμενη "δημοκρατική αυτονομία" των Κούρδων στην Τουρκία.
"Λύση στο πρόβλημα αυτό θα βρεθεί μόνο με την αναγνώριση των Κούρδων ως λαού και την επίτευξη από αυτούς ενός καθεστώτος που θεμελιακά εξισούται με όλους τους ανθρώπους της Τουρκίας", δήλωσε η Αϊσέλ Τουγλούκ, αντιπρόεδρος της DTK. "Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, οι Κούρδοι δεν θέλουν να ζουν ως λαός χωρίς αναγνώριση απέναντι σε πολιτικές οι οποίες απειλούν την ύπαρξή τους ως έθνος".
Σε αποκλειστική της συνέντευξη προς τους SETimes, η Κούρδη βουλευτής Σεμπαχάτ Τουνσέλ εξέφρασε αυτό που η ίδια πιστεύει ότι είναι η σημασία του σχεδίου. "Το πρόβλημα δεν είναι απλώς να τεθεί τέλος στη βία ή την αντιπαράθεση. Θα δώσει παράλληλα τη δυνατότητα σε μια δημοκρατική κοινωνία να δείξει το ύφος της διακυβέρνησής της".
Η Τουνσέλ τόνισε επίσης τους πολλαπλούς στόχους των εξαγγελιών της DTK."Η δημοκρατική αυτονομία έχει δύο διαστάσεις", ανάφερε στους SETimes. "Η πρώτη είναι η δημοκρατική και ειρηνική επίλυση του κουρδικού προβλήματος, που θα το αποκαλούσαμε πρόγραμμα ειρήνης".
Η δεύτερη διάσταση, συνέχισε η Τουνσέλ, είναι "το πρόγραμμα εκδημοκρατισμού, το οποίο θα δημιουργήσει ευκαιρίες ελεύθερης και ισότιμης έκφρασης για όλες τις ταυτότητες, κουλτούρες και "πιστεύω" της τουρκίας".
Αν και η πραγματική ισχύς της εξαγγελίας δημοκρατικής αυτονομίας τίθεται υπό αμφισβήτηση, με κάποιους να την απορρίπτουν ως λέξεις κενές περιεχομένου και άλλους να την εκλαμβάνουν ως απειλή στην εδαφική ακεραιότητα του τουρκικού κράτους, δεν χωρά αμφιβολία ότι ανοίγει μια νέα φάση στην κουρδική πολιτική.
Παρόλο που είναι άκομψα και αναποτελεσματικά διαιρεμένο σε πολλαπλές οργανώσεις και διάφορες αρχές -- το BDP, το DTK, το KCK, το PKK και την εικόνα του ίδιου του φιλακισμένου του ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλάν -- το κουρδικό εθνικιστικό κίνημα εξελίσσεται και διατυπώνει τις απαιτήσεις του στην εθνική και τη διεθνή σκηνή.
Υπάρχει σαφώς ανησυχία σχετικά με τις διασυνδέσεις ανάμεσα στις ομάδες αυτές, με την πολιτεία, τα μέσα ενημέρωσης και το μεγαλύτερο μέρος του κοινού να σπεύδουν να κατηγορήσουν το BDP ότι αποτελεί απλώς προέκταση του PKK.
Για να επηρεάσει την ατζέντα της πολιτείας, λέει η Νάταλι, το BDP πρέπει να πείσει τους ανθρώπους διαφορετικά."Το BDP, ή οι διάδοχοι και οι προσετερισμένες ομάδες, θα πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι τόσο τα ίδια όσο και οι κουρδικές απαιτήσεις δεν αποτελούν απειλή για την ενότητα και σταθερότητα του τουρκικού κράτους προκειμένου να μπορέσουν οι Κούρδοι να σημειώσουν μελλοντική πρόοδο στο πολιτικό μέτωπο", δήλωσε η Νάταλι στους SETimes. "Αυτή τη χρονική στιγμή, έχουν πράξει ακριβώς το αντίθετο".
Το εφικτό μιας αυτόνομης ζώνης στην Τουρκία
Το ερώτημα που παραμένει στον απόηχο της εξαγγελίας του DTK είναι ποια ακριβώς μορφή θα έχει ένα σύστημα δημοκρατικής αυτονομίας στην Τουρκία και εάν είναι εφικτό, δεδομένου του σημερινού πολιτικού κλίματος.
Οι αυτόνομες περιοχές, σε ορισμένα μέρη, απετέλεσαν μια εποικοδομητική λύση σε περιοχές όπου υπήρχαν εθνοτικές ή θρησκευτικές αντιπαραθέσεις και εντάσεις πλειοψηφίας-μειοψηφίας.
Η Ισπανία, η κυβέρνηση της οποίας συμπεριέλαβε στο σύνταγμα του 1978 ένα σχέδιο δράσης για τη δημιουργία αυτόνομων ζωνών. εξυμνείται συχνά ως παράδειγμα επιτυχούς και ειρηνικής μετάβασης στην αυτονομία.
Η Καταλονία και η χώρα των Βάσκων, περιοχές στις οποίες υπάρχουν κοινότητες τις οποίες η πολιτεία αναγνωρίζει ως ιστορικές εθνικότητες, διοικούνται από αυτόνομα κοινοβούλια και δικαστήρια και διατηρούν δεσμούς με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση μέσω των κυβερνητικών συμβουλίων οι πρόεδροι των οποίων χρειάζεται να έχουν την εγκριση του μονάρχη.
Και ο Καναδάς αποτελεί παράδειγμα πολιτείας η οποία καταπιάστηκε με αιτήματα αυτονομίας, ιδίως από την επαρχία του Κεμπέκ. Μολονότι εξακολουθεί εκεί ο διάλογος σχετικά με το επίπεδο της επαρχιακής αυτονομίας, αυτός αποτελεί μέρος μιας ειρηνικής πολιτικής διαδικασίας και όχι αιτία πολέμου.
Ωστόσο, όπως παρατήρησαν οι Τούρκοι επικριτές της αυτονομίας, η γεωπολιτική και η εθνο-πολιτιστική πραγματικότητα της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής διαφέρει πολύ από αυτήν της Ισπανίας και του Καναδά.
Κρίσιμος σε οποιοδήποτε σύστημα πολιτικής αυτονομίας είναι ο μεγάλος βαθμός αποκέντρωσης του κρατικού μηχανισμού, πράγμα που από καιρό θεωρείται ως ανάθεμα από το τουρκικό κράτος. Επισήμως, η κεντρική κυβέρνηση είναι αυτή που ρυθμίζει πολλές τοπικές πολιτικές, γεγονός που οδηγεί σε ένα σύστημα που είναι αναποτελεσματικό και, για πολλούς, απευκταίο.
Σε μια χώρα όπου η κουρδική γλώσσα ήταν παράνομη μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και η χρήση της οποίας εξακολουθεί να περιορίζεται ακόμα και σήμερα σε ορισμένα περιβάλλοντα, το ιδανικό της ισότητας -- πόσο μάλλον της αυτονομίας -- μπορεί να φαίνεται ανέφικτο.
Ο Γιούχα Ράικα, καθηγητής του πανεπιστημίου του Turku της Φινλανδίας, ο οποίος μελέτησε τις πρακτικές και ηθικές πτυχές της αυτονομίας, λέει ότι το κοινό θα πρέπει να επιδεικνύει ανοχή για να είναι πρακτικές οι λύσεις αυτές.
"Ουσιώδης προϋπόθεση είναι η γενική αποδοχή της λύσης", είπε στους SETimes ο Ράικα. "Οι Καναδοί αποδέχονται την αυτονομία του Κεμπέκ. Οι Φινλανδοί αποδέχονται την αυτονομία του νησιού Άλαντ. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που λειτουργεί με επιτυχία η περιφερειακή αυτονομία".
Ο KB, πολιτικός αρθρογράφος και δημιουργός του ιστολογίου Kurdistan Commentary, εξέφρασε σκεπτικισμό σχετικά με την προθυμία της Τουρκίας για μια τέτοια αυτονομία."Εάν το να μιλάς κουρδικά θεωρείται ως απειλή της εδαφικής ακεραιότητας του κράτους, πώς θα μπορούσε να είναι δυνατή η αυτονομία; Χρειάζεται να υπάρχει συνταγματική αναγνώριση των Κούρδων και κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους πριν ληφθεί υπόψη η αυτονομία".
Κατά την Νάταλι, υπάρχει έλλειψη προθυμίας όχι μόνο στο κοινό αλλά και σε πολιτειακό επίπεδο.
"Οι αξιωματούχοι, οι κρατικοί φορείς και τα πολιτικά κόμματα της Τουρκίας παραμένουν πιστοί στην ενότητα και σταθερότητα του κράτους", λέει, προσθέτοντας ότι "η ίδια η ιδέα μιας αυτόνομης Περιφέρειας Κουρδιστάν που θα συνορεύει με μια άλλη αυτόνομη περιφέρεια Κουρδιστάν στο Ιράκ θα υπονόμευε το αίσθημα ασφάλειας και ενότητας".Η Νάταλι τονίζει ότι μια μονομερή απόφαση, όπως αυτή της DTK δεν έχει καμιά ελπίδα να επιφέρει πραγματικές αλλαγές στην Τουρκία.
"Οποιαδήποτε μεταβολή στο χαρακτήρα του τουρκικού κράτους και των θεσμών του θα πρέπει να πραγματοποιήσει συνταγματικές και διοικητικές αλλαγές αποδεκτές στους τουρκικούς πληθυσμούς και αξιωματούχους, περιλαμβανομένης και της μεταβίβασης εξουσιών προς τις περιφέρειες", λέει η Νάταλι.
Πράγματι, η γενική συναίνεση είναι ότι οι συνταγματικές αλλαγές βρίσκονται στην καρδιά του όποιου πιθανού συμβιβασμού ανάμεσα στον ανυπόμονο κουρδικό πληθυσμό και το λιγότερο ευέλικτο ΑΚΡ, το οποίο κάνει εκτενή χρήση εθνικιστικών αισθημάτων για να κερδίσει ψήφους.
"Το κλειδί είναι το σύνταγμα", τόνισε ο Μπάρκι. "Όπως και να έχει, η Τουρκία χρειάζεται νέο σύνταγμα. Εάν δεν προκύψει κάτι από την Άγκυρα σε αυτό το μέτωπο, δεν γίνεται τίποτα".
Όμως, καθώς καθυστερεί η λύση και βαθαίνει το αδιέξοδο, φθίνει και η προοπτική μιας εποικοδομητικής συνεργασίας.
Το πέρασμα του χρόνου καθιστά τη διευθέτηση των πραγμάτων πιο δύσκολη", είπε ο Μπάρκι. "Αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι είναι ότι σε συγκρουσιακές καταστάσεις, εξαιρουμένων των απρόβλεπτων δραματικών εξελίξεων, ο χρόνος εργάζεται ενάντια στον απλούστερο συμβιβασμό".
Το παρών περιεχόμενο ανατέθηκε για τους SETimes.com.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου