Οικονομικά τετελεσμένα επιδιώκει η Ρωσία στην Αρκτική

International Herald Tribune
Την περασμένη εβδομάδα συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την υπογραφή της σημαντικής συμφωνίας για την Ανταρκτική, που όριζε ότι η ήπειρος θα παρέμενε αποστρατιωτικοποιημένη και αφιερωμένη στην επιστημονική έρευνα. Η συμφωνία υπήρξε ιστορική, καθώς απέδειξε ότι οι αντίπαλες πλευρές του Ψυχρού Πολέμου είχαν την ικανότητα να συμφωνούν.
Οι αναλογίες με τη σύγχρονη εποχή σταματούν εδώ. Σε ό, τι αφορά το ζήτημα της Αρκτικής, με τις νέες οδούς ναυσιπλοΐας και τα μεγάλα ενεργειακά αποθέματα, καμία τέτοια συμφωνία δεν θεωρείται εφικτή σήμερα. Πριν από δύο εβδομάδες, στην πρώτη σύνοδο ασφαλείας στο Χάλιφαξ του Καναδά, οι δυσεπίλυτες διαφορές μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων κατέστησαν εμφανείς. Μια διένεξη φέρνει αντιμέτωπες ΗΠΑ και Καναδά για τη διαχείριση του Βορειοδυτικού Περάσματος, που θα ενώνει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό ωκεανό, ενώ ανησυχίες εκφράστηκαν για τη ρωσική χαρτογραφική αποστολή του πυθμένα της Αρκτικής, που διαθέτει μυστηριώδη στρατιωτική συνοδεία, με τη μορφή πολεμικών πλοίων του ρωσικού ναυτικού.
Η Αρκτική αντιμετωπίζεται έτσι με πρωτοφανή χαλαρότητα και αναβλητική διάθεση από τις εμπλεκόμενες πλευρές, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Νορβηγία και τη Δανία. Στη σύνοδο του Χάλιφαξ, ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας της Νορβηγίας, Εσπεν Μπαρθ Εϊντε, είπε: «Το άνοιγμα της Αρκτικής δεν είναι απαραίτητα καλό πράγμα». Ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων του Καναδά, στρατηγός Βάλτερ Νάτιντσικ, προσπάθησε να εμφανιστεί καθησυχαστικός λέγοντας: «Δεν υπάρχει συμβατική στρατιωτική απειλή στην Αρκτική». Οι θέσεις αυτές δεν αντικατοπτρίζουν την πολιτική του Κρεμλίνου, όμως, που μοιάζει να βιάζεται να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα στην περιοχή. Το 2007, η Ρωσία προχώρησε σε έπαρση σημαίας της στον πυθμένα του Βόρειου Παγωμένου ωκεανού. Φέτος, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι η Αρκτική θα καταστεί «τόπος εξασφάλισης ενεργειακών πηγών» έως το 2020, προβλέποντας την αποστολή στρατευμάτων στην περιοχή «ικανών να τη διασφαλίσουν». Τον Απρίλιο, όμως, ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ πραγματοποίησε στροφή 180 μοιρών, τονίζοντας ότι η Ρωσία δεν έχει στρατιωτικές βλέψεις για την Αρκτική. «Οι Ρώσοι ξέρουν τι θέλουν από την Αρκτική. Δεν πρόκειται για στρατιωτική απειλή, αλλά για απλή πρόθεση εδραίωσης οικονομικής παρουσίας στην περιοχή», λέει ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Κερτ Βόλκερ.