«Όσα έζησα στο Γκουαντάναμο»

Κρατήθηκε επί 7 χρόνια στις στρατιωτικές φυλακές του Γκουαντάναμο. Σήμερα, ένα χρόνο μετά την απελευθέρωσή του ο δημοσιογράφος του Αλ Τζαζίρα Σάμι Αλ Χατζ επιστρέφει στην εργασία του, χρησιμοποιώντας την πείρα όσων έζησε και είδε. Aπό τους 779 κρατουμένους στις στρατιωτικές φυλακές του Γκουαντάναμο που γνωρίζουμε τα ονόματά τους- υπόπτους για τρομοκρατία, συμπαθούντες την Αλ Κάιντα και όσους χαρακτηρίστηκαν μαχητές του εχθρού από τον στρατό των ΗΠΑ- μόνο ένας ήταν δημοσιογράφος. Ο Σάμι Αλ Χατζ εργαζόταν για το αραβικό τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Τζαζίρα ως κάμεραμαν τον Δεκέμβριο του 2001 όταν τον σταμάτησαν οι πακιστανικές δυνάμεις στα σύνορα με το Αφγανιστάν. Ο αμερικανικός στρατός τον κατηγόρησε, μεταξύ των άλλων, ότι πλαστογράφησε έγγραφα και έδωσε χρήματα σε Τσετσένους αντάρτες, παρότι όλα τα χρόνια που κρατήθηκε στο Γκουαντάναμο δεν του απαγγέλθηκε κατηγορία. Σήμερα, ένα χρόνο μετά την απελευθέρωσή του ο 40χρονος Αλ Χατζ από το Σουδάν επέστρεψε στη δουλειά του στο Αλ Τζαζίρα, επικεφαλής ενός νέου τμήματος αφιερωμένου στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του πολίτη. Ο κρατούμενος έγινε ανταποκριτής. «Θέλω να μιλήσω για τα 7 χρόνια, να αναπληρώσω αυτά τα 7 χρόνια σιωπής» λέει ο Αλ Χατζ. Ντοκιμαντέρ. Μεταξύ των θεατών του Αλ Τζαζίρα στον αραβικό κόσμο μετά την 11η Σεπτεμβρίου τίποτα δεν έχει επηρεάσει την εικόνα των ΗΠΑ περισσότερο από το Γκουαντάναμο. Γι΄ αυτό τον λόγο, ο Αλ Χατζ που έκανε ένα ντοκιμαντέρ έξι επεισοδίων για τη φυλακή μετά την αποφυλάκισή του, αποτελεί ισχυρό όπλο για το δίκτυο. «Ο δημοσιογράφος είναι ένα από τα θύματα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της προηγουμένης κυβέρνησης των ΗΠΑ» λέει ο διευθυντής του Αλ Τζαζίρα Αχμέντ Σιχ. Ο Σάμι Αλ Χατζ δεν περιορίζεται στο Γκουαντάναμο και τη φυλάκισή του. Επεξέτεινε την κάλυψη του δικτύου και σε άλλα θέματα δικαιωμάτων όπως η ελευθερία του Τύπου στο Ιράκ, οι Παλαιστίνιοι στις ισραηλινές φυλακές και οι επιπτώσεις των νέων νόμων στις ΗΠΑ για την τρομοκρατία. Η εμπειρία του δεν τον έχει οδηγήσει στα άκρα, λέει. Παρότι μεγάλωσε σε μια βίαιη και συχνά καταπιεστική χώρα και παρά τη φυλάκισή του, διατηρεί την πίστη του στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Ο Τέρι Άντερσον, δημοσιογράφος του πρακτορείου Αssociated Ρress που κρατήθηκε στον Λίβανο από το 1985 έως το 1991 από φανατικούς ισλαμιστές, λέει ότι καταλαβαίνει τις σημερινές επιλογές του Αλ Χατζ. «Τι κάνεις στη φυλακή; Σκέφτεσαι για τη ζωή σου. Σκέφτεσαι για τα όσα έκανες πριν και πώς σε οδήγησαν εκεί». «Έψαχναν για άλλον». Ο Αλ Χατζ θεωρεί ότι οι Αμερικανοί όταν τον συνέλαβαν έψαχναν έναν άλλο κάμεραμαν του Αλ Τζαζίρα με παρόμοιο όνομα, ο οποίος συμμετείχε σε συνέντευξη του Οσάμα Μπιν Λάντεν μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Όπως λέει, μετά τη σύλληψή του από τους Πακιστανούς παραδόθηκε στους Αμερικανούς οι οποίοι τον βασάνισαν στην αεροπορική βάση Μπαγκράμ του Αφγανιστάν. Μεταφέρθηκε αρχικά στην Κανταχάρ και κατόπιν στο Γκουαντάναμο, εν μέρει όπως πιστεύει επειδή ήταν δημοσιογράφος. «Είδα πολλά πράγματα που δεν έπρεπε να δω» λέει αναφερόμενος στους βασανισμούς. Προσπάθησε να καταγράψει όσα έβλεπε σε επιστολές προς τους δικηγόρους και τους συγγενείς του, μεταφέροντας τις ιστορίες για βασανισμούς συγκρατουμένων του καθώς και για απεργίες πείνας. Δεν μπορούν να μεταφερθούν λόγω της κρίσης Λόγω της οικονομικής ύφεσης οι Αμερικανοί νομοθέτες αντιδρούν στην πρόταση του προέδρου Ομπάμα να αγοραστεί μια φυλακή στην Πολιτεία του Ιλινόις προκειμένου να μεταφερθούν εκεί οι εναπομείναντες κρατούμενοι στο Γκουαντάναμο. Λόγω της άρνησης αυτής, φαίνεται τώρα ότι οι στρατιωτικές φυλακές δεν θα κλείσουν τον ερχόμενο Ιανουάριο όπως είχε υποσχεθεί ο Ομπάμα. Τελικά, η αγορά της φυλακής στο Ιλινόις θα πραγματοποιηθεί αλλά χρειάζονται 8 με 10 μήνες για να τοποθετηθούν νέα περίφραξη, παρατηρητήρια, κάμερες και άλλα συστήματα ασφαλείας πριν πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε μεταφορά κρατουμένου. Τέτοιου είδους εργασίες όμως δεν μπορούν να αρχίσουν πριν να αγοραστεί η φυλακή. Η Υπηρεσία Φυλακών δεν έχει τα απαιτούμενα χρήματα για την αγορά, που υπολογίζεται ότι θα κοστίσει 150 εκατομμύρια δολάρια. Η κυβέρνηση ζήτησε από τη Βουλή χρηματοδότηση, όμως οι Δημοκρατικοί βουλευτές αρνήθηκαν.